Het ETZ biedt zorg vanuit verschillende ziekenhuislocaties in Tilburg en Waalwijk. Van oudsher is de osteoporosezorg in het ETZ geregeld vanuit de afdeling reumatologie. Esther Donga: “We willen graag de procedures rondom de osteoporosezorg zoveel mogelijk uniform laten verlopen. Patiënten worden dan ook opgeroepen via eenzelfde systeem en ook de wijze waarop de patiënt wordt teruggevraagd na een eerste fractuur kent een vaste werkwijze. Het nut en belang om patiënten met een fractuur op te roepen is iets wat ik vaak moet toelichten, niet alleen aan patiënten maar ook aan medespecialisten en huisartsen. Het aantal fracturen zal onder andere door de vergrijzing de komende jaren aanzienlijk toenemen. Er wordt gesproken over een verdubbeling van het aantal fracturen tussen 2015 en 2025.”

“Om de twee jaar wordt voor en door huisartsen en specialisten in de regio Tilburg een Barningcursus georganiseerd. De hoofddoelstelling van deze Barningcursus is naast wetenschappelijke nascholing, nadrukkelijk ook het bevorderen van intercollegiale contacten. De oprichters van dit event zagen het nut van een goede samenwerking tussen de eerste en tweede lijn. Het doel is om met elkaar onderwerpen te bespreken die vooral zorgoverstijgend zijn. Dankzij deze Barningcursussen is het contact en de samenwerking tussen de huisartsen en specialisten in de regio Midden-Brabant uniek. Tijdens de Barningcursus in 2014 heb ik van de gelegenheid gebruik gemaakt om osteoporosezorg onder de aandacht te brengen. In een korte presentatie ging ik in op de verschillen in de osteoporosezorg in de eerste en tweede lijn, en op de zorgstandaard (NHG- en CBO-richtlijn). De verschillen riepen veel vragen op en heeft duidelijk de interesse gewekt van de huisartsen in onze regio. Nu moest er echt iets gaan veranderen. Op deze Barningcursus was ook Angela van Liempd aanwezig, huisarts en directeur van de regionale coöperatie van de huisartsen (RCH). Samen hebben we het plan opgevat om de osteoporosezorg in de regio te verbeteren. Ook kaderhuisarts Jernt Korst en reumatoloog Matt Wijnands hebben zich hierbij aangesloten.”

“Wat zijn dan de verbeterpunten die we gezamenlijk willen realiseren? Komt de focus op de primaire of de secundaire preventie? Willen we alles naar de eerste lijn overhevelen of willen we inmenging in de tweede lijn behouden? We hebben een plan opgesteld en daarmee hebben we het gesprek geopend bij de zorgverzekeraars. In onze regio zijn dat CZ en VGZ. Die stellen zogenaamde ondersteuningsgelden beschikbaar voor innovatieve zorgverbeterprojecten.”

“Doel van ons project is niet zozeer substitutie van zorg, maar om patiënten van 50 jaar en ouder te bereiken die een eerste fractuur hebben gehad en die te screenen op osteoporose. Momenteel wordt ongeveer 45% van die patiëntengroep bereikt. Het doel is om via de huisarts deze groep verder uit te breiden. Binnen onze regio zijn er ongeveer 2.400 patiënten per jaar van 50 jaar en ouder die een oproep krijgen van het ziekenhuis. Daarvan geeft iets minder dan de helft gehoor aan de oproep. Ons doel is om van de andere helft in ieder geval nog een keer 50% via de huisarts te bereiken.”

“We streven ernaar om meer patiënten te bereiken voor een screening op osteoporose om uiteindelijk de kans op het opnieuw breken van een bot bij deze patiëntengroep te verminderen. Naast aanvulling van het kennisniveau bij alle betrokken partijen, moeten we structuur gaan aanbrengen in het opvolgbeleid van deze patiënten. Als ze in het ziekenhuis zijn geweest voor een screening krijgen ze mondeling te horen wat er aan de hand is. Daarnaast wordt er automatisch een brief verzonden aan de huisarts. De behandeling van osteoporose bestrijkt een aantal jaren. Patiënten vergeten vaak door allerlei omstandigheden om de behandeling te blijven volhouden. Er komt bijvoorbeeld geen vervolgafspraak of men komt niet opdagen voor een DEXA-meting. Soms stoppen patiënten te vroeg met de medicatie of gaan ze te lang door. Maar hoe zorg je ervoor dat deze groep mensen in beeld blijft?”

“Uit onderzoek weten we dat na een jaar nog maar de helft van de mensen de medicatie gebruikt.¹ Daarom hebben we contact gezocht met de apothekers die in onze regio verenigd zijn. Deze apothekers kunnen ons helpen, om met behulp van hun bestanden, een uitdraai te maken van de patiënten die de osteoporose medicatie gebruiken en daadwerkelijk hebben opgehaald. In ons project is er een contactmoment opgenomen tussen apotheker en huisarts om te achterhalen welke patiënten wel of geen medicatie gebruiken. Dit is nu nog geen uniform beleid. Sommige apothekers informeren actief de huisarts, andere apothekers doen er niets mee. De vraag is of het daarna wordt opgepakt door de huisarts. Het uiteindelijke doel is om de therapietrouw te verbeteren.”