“Osteoporose is veelal latent aanwezig. Je hebt er geen last van totdat je iets breekt. De breuk is een resultante van een probleem dat je van tevoren niet kende. Een complicerende factor is dat het botprobleem overal kan ontstaan en gerelateerd kan zijn aan vele ziekten, zoals bijvoorbeeld maag- en darmziekten, COPD, reuma en schildklieraandoeningen. In veel disciplines in de geneeskunde speelt het een onderliggende rol, maar de dokter zal voornamelijk bezig zijn met de primaire aandoening. Als we kijken naar de incidentie van osteoporosegerelateerde botbreuken en de lijn doortrekken naar 2030, gaan we een stijging zien van meer dan 40% en de directe aan de behandeling gekoppelde kosten zullen met 50% toenemen. Deze cijfers hebben we berekend samen met het iMTA te Rotterdam en wetenschappelijk gepubliceerd.¹ Daaruit kunnen we niet anders concluderen dat we vandaag hard moeten werken aan de zorg van morgen.”

“Patiënten die met een botbreuk in het ziekenhuis komen, hebben vaak osteoporose en onderliggende aandoeningen die bijdragen aan het krijgen van slecht bot. Van de populatie die na zijn of haar vijftigste levensjaar een fractuur oploopt, krijgt 1 op de 8 mensen binnen twee à drie jaar weer een nieuwe breuk. Van de totale groep mensen met een fractuur komt binnen vijf jaar 20% weer met een breuk terug in het ziekenhuis. En van die totale groep is 30% overleden binnen vijf jaar.¹ Een polsbreuk zorgt niet voor het overlijden maar het gaat erom dat er veelal een onderliggende oorzaak aanwezig is, waardoor het sterfterisico hoger ligt. De breuk is een uiting van de kwetsbaarheid van de patiënt. In onze richtlijnen wordt geadviseerd patiënten van 50 jaar en ouder met een botbreuk te onderzoeken of sprake is van osteoporose en/of onderliggende aandoeningen die bijdragen aan slecht bot.² In Nederland lopen we voorop. In vrijwel alle ziekenhuizen is er zoiets als fractuurevaluatiezorg of post-fractuurzorg geregeld. Er zijn modellen operationeel waardoor patiënten systematisch worden nagekeken. Deze maatregelen zijn bedoeld om een nieuwe breuk zoveel mogelijk te voorkomen. De inrichting van de osteoporosezorg is relatief nieuw, maar heeft overeenkomsten met de wijze waarop men alweer veertig jaar geleden een hartinfarct is gaan behandelen (bloedverdunners, cholesteroltabletten enzovoorts). De breuk is een uiting van een onderliggend probleem dat je moet signaleren en aanpakken. Als je weet dat een aandoening of behandeling ervan al bijdraagt aan het slechter worden van het bot, zou dat preventief kunnen worden opgepikt. Daar ligt een uitdaging.”

“Een fractuur moet uiteraard goed worden behandeld. De samenwerking tussen chirurgtraumatoloog en orthopeed is hierbij belangrijk. Maar daarmee is het niet klaar, er zal ook aandacht moeten zijn voor vervolgonderzoek naar osteoporose en onderliggende aandoeningen. Dit wordt in veel ziekenhuizen uitgevoerd door internisten of reumatologen en soms door geriaters. Samenwerking door de diverse specialismen is belangrijk om deze zorg goed te kunnen leveren. Als er aansluitend verder moet worden behandeld kan de patiënt vaak worden terugverwezen naar de huisarts die de behandelingen de daaropvolgende jaren moet opvolgen. Het is dus de gehele zorgketen die je goed moet organiseren. Allereerst moet je het eens worden over de noodzaak en de invulling van de samenwerking. Daarbij komen er zaken aan de orde als het inrichten van de transmurale zorg en de financiële invulling. Deze meertrapsraket kent vele stapjes, die allemaal goed moeten worden afgestemd, anders gaat het hele model niet werken. Het organiseren en in stand houden van goede zorg rondom patiënten met een recente fractuur vergt een optimale samenwerking met vele partners. De inspanningen, zowel organisatorisch als inhoudelijk, zijn voor eerste- en tweedelijnszorgverleners op dit vlak vatbaar voor verbetering.“

“Vaak gaat er veel aandacht naar de oncologische zorg, hart- en vaatziekten, maar als we inzoomen op recente cijfers is er op het gebied van osteoporose ook serieus iets aan de hand.³ De gevolgen van een wervelfractuur of een bovenbeenfractuur hebben een enorme impact op de kwaliteit van leven van de patiënt, maar ook op het sterfterisico. De beeldvorming bij dit soort breuken is vaak dat ‘het kan gebeuren’ maar de mogelijke gevolgen worden door de patiënt zelf onderschat en de urgentie niet voldoende beseft. Ook voor de dokter is het concept dat er problematiek achter de breuk schuilgaat relatief nieuw. Je gaat de onderliggende problematiek niet vinden als je er niet actief naar gaat kijken. Verder onderzoek is nodig om erger te voorkomen.”